Τρίτη 9 Μαΐου 2017

Πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με την αξιολόγηση/τρόπο εξέτασης των Αρχαίων Ελληνικών της Α ΄και Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου, κατά το σχολικό έτος 2016-17 - ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΑΚΚΑ

Αγαπητές/Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Σύμφωνα με το ΠΔ 8/ΦΕΚ 15, τ. Α΄/10-2-2017 για την αξιολόγηση των Αρχαίων Ελληνικών στην Α΄ και Β΄ τάξη Λυκείου και πιο συγκεκριμένα:

β) (Οι μαθητές πρέπει) να απαντήσουν σε:
i. τρεις (3) ερωτήσεις ερμηνευτικές που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες, αξίες, προβλήματα, στη στάση, στο ήθος ή στον χαρακτήρα προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής της συγγραφής του έργου, στη δομή του κειμένου, σε υφολογικά και αισθητικά θέματα. Οι δύο (2) από τις ερωτήσεις αυτές αναφέρονται στο απόσπασμα κειμένου, διδαγμένου από το πρωτότυπο, και η τρίτη στο τμήμα του διδαγμένου από μετάφραση κειμένου σε συσχετισμό με το παραπάνω εξεταζόμενο πρωτότυπο απόσπασμα, Επειδή διατυπώθηκαν σχετικά ερωτήματα διευκρινίζονται τα εξής:

1. Ανάλογες ερωτήσεις μπορούν να διαμορφωθούν με βάση τους θεματικούς τόπους (γεγονότα, πρόσωπα, χαρακτήρες, αντιλήψεις-αξίες κ.ά.) και τις σχέσεις (σύγκρισης, ομοιότητας, αντίθεσης, μέρους/όλου, αιτίου/αποτελέσματος κ.ά.) μεταξύ του από μετάφραση διδαγμένου αποσπάσματος και του πρωτοτύπου. Τα συσχετιζόμενα θέματα χρειάζεται να είναι εμφανή στα κείμενα και να ανταποκρίνονται στις αντιληπτικές ικανότητες των μαθητών. Επίσης, 2 όπως έχει επισημανθεί, οι μαθητές πρέπει να έχουν εξοικειωθεί κατά τη διάρκεια του έτους συστηματικά με τέτοιες ερωτήσεις και πολύ χρήσιμο είναι να έχουν γίνει στο τέλος του έτους επαναλήψεις και ασκήσεις με βάση τα ζητούμενα των εξετάσεων. Αποστέλλονται ενδεικτικές προτάσεις για συσχετισμό αποσπασμάτων από μετάφραση με αποσπάσματα από το πρωτότυπο, στα Αρχαία Ελληνικά Α΄ Λυκείου, που διαμόρφωσε ο συνάδελφος φιλόλογος κ. Παναγιώτης Αμπελάς (Διευθυντής ΓΕΛ Βάμου Χανίων). Μέσα από τις προτάσεις-παραδείγματα είναι χρήσιμο να εντοπιστεί η «λογική του συσχετισμού», βάσει θεματικών τόπων και λογικών σχέσεων ανάμεσα στα συσχετιζόμενα κείμενα.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ 3
· 3,70,2 – Η απόφαση των Κερκυραίων (πριν τη δολοφονία του Πειθία) με 3,71,1 – Η απόφαση των Κερκυραίων για ουδετερότητα (μετά τη δολοφονία του Πειθία)
· 3,70,5-6 – Η ασέβεια προς τους ικέτες εκ μέρους των ολιγαρχικών με 3,72,1-2 Η σύλληψη των πρέσβεων από τους Αθηναίους: Η εξαχρείωση των ηθών
· 3,70,5-6 – Η ασέβεια προς τους ικέτες με 3,81,2-3 Η παρωδία δίκης εκ μέρους των δημοκρατικών: Η εξαχρείωση των ηθών
· 3, 82,1 – Οι επεμβάσεις Αθηναίων και Λακεδαιμονίων με 3,72,1-3 – Η επέμβαση των Λακεδαιμονίων
· 3,75,1 – Η μετριοπάθεια του Νικόστρατου στον χειρισμό της κρίσης με 3,78,3-4 – Η στρατηγική ικανότητα του Νικόστρατου (συνολικός χαρακτηρισμός)
· 3,75,1 – Η μετριοπάθεια του Νικόστρατου στον χειρισμό της κρίσης με 3,81,3-4 αδιαφορία του Ευρυμέδοντα για την αλληλοσφαγή στην Κέρκυρα
· 3,82,1 – Οι επεμβάσεις Αθηναίων και Λακεδαιμονίων με 3,76-77 – Η παρουσία του πελοποννησιακού και αθηναϊκού στόλου
· 3,80,1-2 Η συμβιβαστική στάση των δημοκρατικών με 3,81,2-5 - Η βαρβαρότητα και οι ακρότητες των δημοκρατικών (σύγκριση, ερμηνεία της διαφοροποίησης)
· 3,82,8 Η απουσία ηθικών φραγμών με 3,81,4-5 – Οι ακρότητες των δημοκρατικών
· 3,82,2-3 με 3,81,4-5 - Η ανατομία της ανθρώπινης ψυχολογίας εκ μέρους του Θουκυδίδη

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
· 2,1,30-32 Η κατηγορία εναντίον των Αθηναίων για «παρανομία» με 2,2,3-4 Η συμπεριφορά των Αθηναίων προς εχθρούς, συμμάχους κλπ 3
· 2,1,30-32 Η κατηγορία εναντίον των Αθηναίων για «παρανομία» με 2,2,18-19 Η στάση Κορινθίων, Θηβαίων εναντίον των Αθηναίων
· 2,3,15-16 Ο πολιτικός αμοραλισμός του Κριτία με 2,3,50-51 Η παρωδία δίκης του Θηραμένη
· 2,3,15-16 Η «μετριοπάθεια» του Θηραμένη με 2,3,52-53 Η ικεσία του Θηραμένη (συνολικός χαρακτηρισμός)
· 2,4,8-10 Η παρωδία δίκης στην περίπτωση της Ελευσίνας με 2,3,50-51 Η παρωδία δίκης του Θηραμένη
· 2,4,17 – Οι βασικές αρχαιοελληνικές αξίες στον λόγο του Θρασύβουλου με 2,4,20-21 Η προσφώνηση του Κλεόκριτου και οι αξίες που αναδεικνύονται

(Παρατίθεται ο σύνδεσμος για την ιστοσελίδα του συναδέλφου με πολύ χρήσιμο και αξιοποιήσιμο σχετικό υλικό):
https://akisambelas.wordpress.com/%CE%B1%CE%84-%CE%BB%CF%85%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85-2/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B8%CE%BF%CF%85%CE%BA%CF%85%CE%B4%CE%AF%CE%B4%CE%BF%CF%85-%E1%BC%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CE%B9/

Παραδείγματα Ερωτήσεων στην Αντιγόνη του Σοφοκλή
γ ii. μία (1) ερώτηση αποκλειστικά υφολογικού χαρακτήρα (εκφραστικά σχήματα, αισθητικά θέματα, λεξικογραμματικά φαινόμενα, δομή του κειμένου) προκειμένου να αναδειχτεί η λειτουργία συγκεκριμένων εκφραστικών επιλογών του ποιητή.
(Η ερώτηση γ «ii» μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα βαθμολογικώς ερωτήματα).

Παραδείγματα Ερωτήσεων Ι. Οι εκφραστικές επιλογές του Σοφοκλή.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
· Χρήση σχημάτων λόγου: (περιφράσεις, πολυσύνδετο, ασύνδετο, πρωθύστερο, μεταφορά)
· Η χρήση της επανάληψης
· Η χρήση δυικού αριθμού
· Χρήση πτώσεων, γενών
· Χρήση ρηματικών τύπων (απαρέμφατο, κατηγορηματική μετοχή, ποιητικοί τύποι ρημάτων…)
· Χρήση συγκεκριμένων εγκλίσεων και χρόνων (προστακτική, οριστική, Μέλλοντας)
· Χρήση επιρρηματικών προσδιορισμών

Παραδείγματα Ερωτήσεων ΙΙ
· Στ. 1. Ἰσμήνης κάρα: η περίφραση δηλώνει στοργή εκ μέρους της Αντιγόνης προς την αδελφή της.
· στ. 3-4: οὔτε… οὔτε… οὔτε… οὔτε: η επανάληψη, η σημασία των αρνήσεων, το πολυσύνδετο σχήμα φανερώνουν την ψυχική κατάσταση της Αντιγονης.
· στ. 6: ὄπωπα: ο ποιητικός τύπος του Παρακειμένου του ρήματος ορώ.
· Στ. 10: ἔχεις τι κεἰσήκουσας; Το πρωθύστερο σχήμα υποδηλώνει την αγωνία της Αντιγόνης, όπως και οι συνεχείς ερωτήσεις στους δέκα πρώτους στίχους
· στ. 13: δυοῖν ἀδελφοῖν: η χρήση του δυικού αριθμού
· στ. 14: διπλῇ χερί: η δοτική οργανική αποτυπώνει με κυριολεξία και παραστατικότητα τη φονική κίνηση του ενός προς τον άλλο με το σπαθί του.
· στ. 17: εὐτυχοῦσα, ἀτωμένη: η αξιοποίηση της κατηγορηματικής μετοχής (αντί ειδικής πρότασης) εκ μέρους του ποιητή για την καταγραφή πληροφοριών.
· στ. 40: ξυμπονήσεις και ξυνεργάσῃ: σύνθετα ρήματα…
· στ. 16, 59, 172, 316, 317, 322, 327: ἐν νυκτί τῇ νῦν, κάκιστ’, αὐτόχειρι σὺν μιάσματι, ἀνιρῶς, ᾽πὶ τῇ ψυχῇ, ἐπ᾽ ἀργύρῳ, μάλιστα: η λειτουργία των επιρρηματικών προσδιορισμών

Παραδείγματα Ερωτήσεων ΙΙΙ
· στ. 280-282: λέγων, λέγεις, λέγων: η επανάληψη δηλωτική της ταραχής του Κρέοντα
· στ. 280: Παῦσαι - προστακτική, στ. 173: ἐγὼ - α΄ ενικό…: αποτύπωση απότομης, εγωπαθούς, τυραννικής συμπεριφοράς του Κρέοντα.
· στ. 289-290: ταῦτα: προτάσσεται ως αντικείμενο του φέροντος.
· στ. 292, στ. 303: ὡς στέργειν ἐμέ, ὡς δοῦναι δίκην: η χρήση της συμπερασματικής πρότασης με απαρέμφατο που δηλώνει το πιθανό ή δυνατό .
· στ. 308: Ἅιδης: συνεκδοχή (ως εκφραστικό ή ποιητικό σχήμα).
· στ. 311-12: τό λοιπόν … φιλεῖν: η εναλλαγή των χρόνων: ἁρπάζητε: επαναλαμβανόμενη πράξη, μάθητε: πράξη που θα γίνει.
· στ. 320: λάλημα: η χρήση ουδετέρου γένους- έκφραση περιφρόνησης.
· Το νομικό λεξιλόγιο, η σημασία και ο ρόλος του για την κατανόηση της τραγωδίας (στ. 191: τοιοῖσδ᾽ ἐγὼ νόμοισι) ≠ η θρησκευτική παράδοση, ο ηθικός στοχασμός (στ. 454-5: ἄγραπτα κἀσφαλῆ θεῶν νόμιμα).

Είμαι στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινίσεις. Και πάλι καλή δύναμη και επιτυχία στο δύσκολο έργο σας.

                                                                                     Η Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Μεσσηνίας
                                                                                                           Δρ. Βασιλική Σακκά



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου